Idi na sadržaj
Home / (a) Uslovi primjene

iii. “Građanskopravni” zahtjev

AP 1/03 S. B. 20040615
AP 100/04 Sindikat „Doboj-putevi“ et al. 20050422
AP 102/03 M. K. 20041014
AP 1028/04 Čejević 20050212
AP 1029/04 M. P. 20050615
AP 1044/04 M. M. 20050426
AP 1071/04 Dupčanin 20051013
AP 1071/04 Dupčanin 20051013
AP 1080/04 Divčić 20051117
AP 1111/05 Opština Grude 20060509
AP 1115/04 Arsenić 20051117
AP 1118/04 Đ. Đ. 20050615
AP 1150/05 Prnjić-M. Lukić 20060613
AP 116/02 R. R. 20040929
AP 1175/06 Pejić 20060920
AP 1180/05 Begić 20060209
AP 1189/05 Karaica 20060412
AP 1193/05 Suljagić 20060627
AP 120/04 R. Z. 20041209
AP 1205/05 Bašić 20060412
AP 121/04 E. P. 20050412
AP 1232/05 Karić 20060509
AP 127/02 „Krajina-auto“ a.d. Banja Luka 20040517
AP 128/06 „Hermetički kompresori“ d.o.o. 20080110
AP 1294/05 Brulić 20060613
AP 1338/05 Zijadić 20060627
AP 1427/05 SUR „Student“ 20060627
AP 1509/05 Šakan et al. 20060920
AP 156/05 T. K. 20050518
AP 1605/05 M. i Z. Cirić 20061020
AP 1788/05 Atmani 20060920
AP 189/02 R. D. 20040630
AP 1929/05 Distrikt Brčko 20060912
AP 21/02 F. S. 20040517
AP 211/05 Tvico 20060412
AP 2144/05 „Hercegovac“ 20061020
AP 220/05 Vrdoljak 20060314
AP 227/04 J. Č. 20041014
AP 233/03 B. D. 20041130
AP 2348/05 Anita et al. Blatešić 20060929
AP 2363/05 „FEAL“ d.o.o. Široki Brijeg 20060708
AP 2367/06 Omerović 20060920
AP 2367/06 Omerović 20060929
AP 244/05 „Dale Jemes Baumgardner“ 20060209
AP 2467/05 Novaković 20061020
AP 2618/05 Agencija za privatizaciju Banja Luka 20061109
AP 2679/06 „DEPOS“ 20060920
AP 285/03 „Kalen“ d.o.o. Zenica 20040723
AP 289/03 Pilić et al. 20041119
AP 289/04 Đ. O. 20041130
AP 311/03 N. E. 20041014
AP 311/04 A. G. 20040422
AP 322/04 M. K. 20041119
AP 334/06 N. B. et al. 20060920
AP 35/03 „SDP BiH“ 20060929
AP 365/04 B. B. 20050217
AP 39/03 Hercegovačko-neretvanski kanton 20040227
AP 393/04 M. B. 20050412
AP 397/04 M. T. 20050615
AP 422/04 B. G. 20050518
AP 452/04 M. G. 20050412
AP 483/03 I. H. 20040929
AP 490/05 Prpić 20060509
AP 510/04 I. G. 20050420
AP 518/04 S. L. 20050412
AP 545/03 I. H. 20041217
AP 558/04 M. K. 20050217
AP 585/05 Kordić 20060509
AP 623/04 „Destilacija“ a.d. 20050518
AP 640/04 Krištić 20050913
AP 642/04 Talam 20051202
AP 643/03 „Bomi Frist” d.o.o. 20040929
AP 644/04 L. K. 20050412
AP 645/04 Jovičić 20051202
AP 669/03 „Razvitak” d.d. Gradačac 20040317
AP 682/04 R. A. 20050615
AP 691/04 H., A. i A. V. et al. 20050628
AP 700/05 Stanić 20060412
AP 71/02 J. Z. 20040428
AP 72/06 Piljić 20060912
AP 731/04 A. M. 20050615
AP 75/03 „Jodex” d.o.o. 20040317
AP 807/04 Ilijašević 20050913
AP 825/04 „Mepros“ d.d. 20050913
AP 83/03 S. M. 20040929
AP 830/04 M. G. 20050128
AP 836/04 Popović 20071117
AP 862/04 Pavlović 20060314
AP 869/04 M. Ž. 20050225
AP 870/04 „NCO“ d.o.o 20050207
AP 886/06 Kovačević 20080110
AP 912/04 APRO „Sunce“ d.d. Neum 20060401
AP 914/04 M. P. et al. 20050412
AP 93/05 Mihajlović 20060223
AP 947/05 Ninković 20060209
AP 950/05 J. S. 20050913
AP 963/04 Sadiković 20051117
AP 963/05 S. P. 20050722
AP 965/04 Lj. R. 20050615
AP 972/04 Bojanić et al. 20050913
CH/00/3615 Jotić 20051109
CH/00/4636 Kuduzović 20060801
CH/00/4784 Hodžić 20070605
CH/00/5134 Škrgić et al. 20020208
CH/00/5764 Džebo 20070626
CH/00/5901 Klub penzionera 20060703
CH/00/7018 Momić 20050208
CH/01/6796 Z. Halilagić 20010307
CH/01/7248 D&M Ordo 20020705
CH/01/7309 Kasumović 20061219
CH/01/7382 Hrapović 20050905
CH/01/7464 Đulabić 20061219
CH/01/7635 Delić 20051005
CH/01/7701 D&M Islamska zajednica u BiH (Slučaj džamije u Mrkonjić- Gradu) 20031222
CH/01/7979 Hidanović 20060405
CH/01/8507 Softić 20051215
CH/01/8529 Marijanović 20030205
CH/018518 Gazdić 20070207
CH/02/10476 Z. Lugonjić 20030401
CH/02/10569 Kalaba 20070207
CH/02/11114 Jakovljević 20070605
CH/02/11179 Sadžak 20050510
CH/02/12380 Lagumdžija 20060111
CH/02/12389 A. J. 20061219
CH/02/12468 et al.-Kadrić et al. 20050207
CH/02/12546 Čustović 20060705
CH/02/13640 Delić 20060508
CH/02/8724 Murgić 20050118
CH/02/8750 Dizdarević 20061219
CH/02/8754 Beganović 20060801
CH/02/8961 D&M Ait Idir 20030404
CH/02/9412 Mihajlović 20061219
CH/03/13051 D&M S. S. 20031107
CH/03/13640 Čuković 20050118
CH/03/14114 Martinović 20070508
CH/03/14212 D&M Syla 20031222
CH/03/14599 Drašković 20060206
CH/03/14958 Grabovac 20060913
CH/03/14986 Koštić 20060911
CH/03/14991 Školjić 20050510
CH/03/15183 Malić 20061106
CH/97/76 D&M Softić 20011012
CH/98/1309 et al.-D&M Kajtaž et al. 20010907
CH/98/166 D&M Bjelonja 20030207
CH/99/1427 Safić 20050606
CH/99/1838 et al.-D&M Karan et al. 20030704
CH/99/2503 Kubur 20060111
CH/99/2743 D&M Sarač 20030704
CH/99/2763 Halilović 20051107
CH/99/3375 D&M E. Ž. 20031205
U 104/03 K. M. 20040419
U 109/03 S. B. 20040517
U 128/03 „Kućni savjet“ 20040922
U 18/00 Hajdarević 20021019 „Sl. gl. BiH“ broj 30/02
U 2/99 Kadenić & Mesinović 19991122 „Sl. gl. BiH“ broj 20/99
U 27/01 HA-EMM 20020423 „Sl. gl. BiH“ broj 08/02
U 3/01 „Čajavec holding“ et al. 20020312 „Sl. gl. BiH“ broj 05/02
U 3/99 H.D. 20000810 „Sl. gl. BiH“ broj 21/00
U 35/03 Z. G. 20040721
U 39/00 Skupština Hercegovačko- neretvanskog kantona 20010926 „Sl. gl. BiH“ broj 24/01
U 39/03 S. A. 20040130
U 47/02 BAZ AGRO d.o.o. Mostar 20040121
U 5/00 Elezović 20010119 „Sl. gl. BiH“ broj 01/01
U 55/01 Fifić 20020829 „Sl. gl. BiH“ broj 24/02
U 58/01 R. R. 20031229 „Sl. gl. BiH“ broj 43/03
U 6/00 Dolinić et al. 20020524 „Sl. gl. BiH“ broj 10/02
U 6/98 Jurić 19991122 „Sl. gl. BiH“ broj 20/99
U 63/02 BAZ MP d.o.o. Mostar 20040121
U 65/02 Dž. A. 20031229 „Sl. gl. BiH“ broj 43/03
U 66/03 A. B. 20040721
U 7/99-1 Smajić 20000131 „Sl. gl. BiH“ broj 03/00
U 70/03 K. M. 20040130
U 18/00 Hajdarević 20021019 „Sl. gl. BiH“ broj 30/02
U 2/99 Kadenić & Mesinović 19991122 „Sl. gl. BiH“ broj 20/99
U 27/01 HA-EMM 20020423 „Sl. gl. BiH“ broj 08/02
U 3/01 „Čajavec holding“ et al. 20020312 „Sl. gl. BiH“ broj 05/02
U 3/99 H.D. 20000810 „Sl. gl. BiH“ broj 21/00
U 39/00 Skupština Hercegovačko- neretvanskog kantona 20010926 „Sl. gl. BiH“ broj 24/01
U 5/00 Elezović 20010119 „Sl. gl. BiH“ broj 01/01
U 55/01 Fifić 20020829 „Sl. gl. BiH“ broj 24/02
U 58/01 R. R. 20031229 „Sl. gl. BiH“ broj 43/03
U 6/00 Dolinić et al. 20020524 „Sl. gl. BiH“ broj 10/02
U 6/98 Jurić 19991122 „Sl. gl. BiH“ broj 20/99
U 65/02 Dž. A. 20031229 „Sl. gl. BiH“ broj 43/03
U 7/99-1 Smajić 20000131 „Sl. gl. BiH“ broj 03/00
U 8/00 Hreljić 20000818 „Sl. gl. BiH“ broj 22/00

Član 6. stav 1. EKLJP je primjenjiv u sporovima između privatnih ili između privatnih lica i države u kojima se odlučuje o „građanskom“ pravu ili obavezi.989 S obzirom na to da je pojam „građanski“, u smislu člana 6. stav 1. EKLJP, nezavisan od definisanja prema domaćem zakonodavstvu, domaći pravni sistem države, ipak, može se uzeti kao početna tačka pri određivanju karaktera prava ili obaveze. Odlučujući značaj imaju materijalni kriteriji, kao i djelovanje samog prava za pojedinca.990 Neophodno je, takođe, uporediti pravne sisteme drugih država kako bi se ispitalo da li postoji jedinstven pojam „građanskog prava i obaveze“, koji obuhvata supstrat određenog slučaja ili ne.991 U „sivoj zoni“ između javnog i privatnog prava, tj. u upravnim postupcima kojima bivaju ugrožena, takođe, građanska prava, za primjenu člana 6. stav 1. EKLJP nije dovoljno da takav postupak ima samo neznatne veze ili nevažno djelovanje na građansko pravo ili obaveze; nužno je da je samo građansko pravo ili obaveza jedini ili jedan od predmeta spora, tj. postupka, tako da rezultat tog postupka direktno utvrđuje navedeno građansko pravo ili obavezu.992 To je, naprimjer, slučaj kada se u upravnom postupku odlučuje o tzv. deeksproprijaciji, tj. vraćanju eksproprisane imovine.993

Djelovanje zahtjeva Ustavnog suda na osnovu kojeg država mora da jamči minimum procesnih garancija, uključujući sudsku kontrolu i lično učestvovanje stranke u postupku, nezavisno od pravne prirode spornog zahtjeva, tj. bez obzira na to da li se radi od građanskom pravu ili obavezi ili javnopravnom zahtjevu je nejasno.994 „Nejasno“ je zbog toga što je Ustavni sud, nakon te odluke od 28.3.2003. godine, mnogobrojne apelacije u vezi sa povredom člana 6. EKLJP u javnopravnom sporu odbacio usljed formalnih razloga.995 U daljnjem tekstu biće predstavljeni sistematizovan pregled i smjernice prakse USBiH, DLJP i KLJP pri USBiH u vezi sa definisanjem prava i obaveza kao „građanskih“.

Građanskopravna priroda zahtjeva POTVRĐENA:

■ Advokat, pravo upisa u advokatski registar;996

■ Autorska prava;997

■ Bankarska garancija;998

■ Dioničarska prava;999

■ Doprinos po osnovu osiguranja, spor o;1000

■ Dozvola za rad;1001

■ Doživotno izdržavanje, ugovor o;1002

■ Državljanstvo, pravo na;1003

■ Eksproprijacija, postupak;1004

■ Građevinska dozvola;1005

■ Građevinsko iskorištavanje zemljišta;1006

■ Imovinskopravni zahtjevi;1007

■ Imunitet, pravo na krivičnopravni;1008

■ Infrastrukturalno zbrinjavanje;1009

■ Invalidnost, pravo na utvrđivanje postojanja;1010

■ Izdržavanje, obaveze po osnovu braka;1011

■ Izuzetno materijalno obezbjeđenje;1012

■ Kamate;1013

■ Kredit, pravo davaoca kredita da zahtijeva vraćanje;1014

■ Međa, spor o utvrđenju;1015

■ Najam;1016

■ Naknada nužnih i korisnih troškova;1017

■ Obligacionopravni odnosi;1018

■ Obrazovanje;1019

■ Odgoj i njega djeteta;1020

■ Odobrenje za signal privatne RTV stanice;1021

■ Odštetni zahtjevi1022 (vidi, međutim, u daljnjem tekstu, o sporovima u vezi sa visinom odštetnog zahtjeva, koji su, prema praksi Ustavnog suda, izuzeti iz primjene člana 6. EKLJP);

■ Odštetni zahtjevi oštećenog u krivičnom postupku;1023

■ Ostavina, pravo na;1024

■ Otpremnina, pravo iz radnog odnosa;1025

■ Penzija, invalidska, zahtjevi iz prava na; 1026

■ Penzija, prijevremena;1027

■ Penzija, starosna;1028

■ Penzija, inostrana;1029

■ Posjed;1030

■ Postupak regulacionog planiranja;1031

■ Procesnopravne odluke;1032

■ Radno vrijeme;1033

■ Radnopravni odnos;1034

■ Razvod braka, pravo na;1035

■ Siromaško pravo;1036

■ Služnosti;1037

■ Socijalna iskaznica, pravo na izdavanje;1038

■ Spajanje postupaka, pravo na;1039

■ Stambena lista;1040

■ Stan;1041

■ Stanovanje, troškovi;1042

■ Statusnopravni sporovi;1043

■ Šteta, naknada;1044

■ Troškovi postupka;1045

■ Troškovi postupka;1046

■ Upis prava vlasništva u zemljišne knjige;1047

■ Upis vlasništva u zemljišne knjige, pobijanje uknjižbe vlasništva.1048

Građanskopravna priroda zahtjeva SPORNA:

Pri pitanju da li se sporovi o radnim odnosima i iz radnih odnosa državnih službenika, funkcionera i drugih javnih pozicija mogu posmatrati kao građanskopravni, te time potpadati pod obim zaštite prava na pravično suđenje, DLJP je razradio ne samo strazburšku sudsku praksu već i vlastitu: polazište za razrješenje ovog pitanja bio je princip da se zasnivanje, unapređenje i prestanak radnog odnosa na javnim državnim pozicijama ne smatra građanskim pravom.1049 Dom je, dalje, takođe slijedeći praksu strazburških organa, napravio izuzetak u smislu da se sporovi izuzetno mogu smatrati građanskopravnim ukoliko se radi o zahtjevima čisto „ekonomske prirode“ (naprimjer, isplata zarađenih plata, penzije), ili ukoliko se radi o zahtjevima „pretežno ekonomske prirode“.1050

Ustavni sud, kao i DLJP pozivali su se istovremeno na tzv. funkcionalni kriterij, utvrđen u praksi ESLJP, prema kojem pod zaštitu prava na pravično suđenje, svakako, ne potpadaju one određene službe koje uključuju odgovornosti u opštem interesu ili učestvovanje u vršenju vlasti dodijeljenih javnim pravom.1051 Dakle, jedini sporovi koji su isključeni iz domena člana 6. stav 1. EKLJP su oni koje pokreću javni službenici čije se dužnosti svrstavaju u specifične aktivnosti javne službe ukoliko oni imaju ulogu povjerioca javne vlasti odgovorne za zaštitu opštih interesa države ili drugih javnih vlasti. Očigledan primjer tih aktivnosti su oružane snage i policija. Prema tom stanovištu, član 6. stav 1. EKLJP se ne primjenjuje na sporove između službenika i javnih, tj. upravnih institucija, koji učestvuju u vlasti snagom javnog prava.1052 Da bi se odredila primjenjivost člana 6. stav 1. EKLJP na javne službenike, bez obzira na to da li su zaposleni po ugovoru, trebalo bi da se usvoji funkcionalni kriterij zasnovan na prirodi obaveza i dužnosti službenika. U vezi s tim potrebno je, u skladu s predmetom i svrhom EKLJP, usvojiti restriktivnu interpretaciju o izuzecima iz člana 6. stav 1. EKLJP.1053 Određene pozicije u javnim službama – posebno u oružanim snagama i policiji – služe za izvršavanje suverenih ovlaštenja, dodijeljenih javnopravnim propisima; neke od njih nemaju tu funkciju. Samo u prvom slučaju državi se može priznati da ima legitiman interes da od takvih zaposlenika zahtijeva izuzetnu sponu povjerenja i lojalnosti. S druge strane, u pogledu službi koje nemaju prethodno opisani aspekt „javne administracije“ ovaj interes ne postoji.1054 U svakom pojedinom slučaju potrebno je konstatovati da li apelantov položaj iziskuje – u smislu obaveza i dužnosti koji mu pripadaju – direktno ili indirektno učestvovanje u vršenju vlasti čiji je cilj zaštita opštih interesa države ili drugih javnih vlasti. U predmetu broj U 58/011055 Ustavni sud je odlučio da apelant, kao službenik Ministarstva unutrašnjih poslova, kojem je dodijeljeno da izvršava suverena ovlaštenja, ne uživa zaštitu člana 6. stav 1. EKLJP. Suprotno, Ustavni sud je odlučio da školski profesor uživa zaštitu.1056 Praktično istovremeno kada je Ustavni sud 24.10.2003. godine donio svoju odluku u predmetu broj U 58/01, DLJP je 5.11.2003. godine donio svoju odluku u predmetu broj CH/99/3375 (dok je odluka Doma dostavljena 5.12.2003. godine, odluka Ustavnog suda je objavljena u „Sl. gl. BiH“ tek 29.12.2003. godine). U spomenutoj odluci Dom se distancirao od svoje dotadašnje prakse,1057 kao i od prakse Ustavnog suda u predmetu broj U 58/01, koji je potvrdio funkcionalni kriterij razgraničenja, te proširio djelovanje člana 6. EKLJP i na službenike koji imaju suverena državna ovlaštenja na osnovu javnog prava; izuzetak su i dalje ostale određene, posebne pozicije u javnoj službi, posebno visokopozicionisani službenici kojima zaštita člana 6. stav 1. EKLJP nije mogla biti dodijeljena, jer njihovo postavljenje i opoziv sa tih pozicija nose široko polje procjene.1058 Ovaj razvoj strazburške prakse Dom je, u principu, podržao sa tri argumenta: prvo, pravo na pravično suđenje ima fundamentalno značenje u demokratskom društvu, pa, prema tome, takvo restriktivno tumačenje protivrječi ratio legis.1059 Drugo, prema shvatanju Doma, centralni argument za isključenje službenika iz zaštite člana 6. EKLJP, a to je posebna obaveza povjerenja i lojalnosti pri izvršavanju javnih ovlaštenja, ne može se upotrijebiti kada relevantni zakon te službenike zakonski tretira isto kao i sve druge službenike, što je slučaj sa državnom službom u Bosni i Hercegovini. Dalje, podržavajući stav četvorice sudija iz predmeta Pellegrin, Dom ne može da razumije da se u jednoj građanskoj i pravnoj državi državnim službenicima garantuje pravo na sudski postupak kao i svim drugim građanima, a da im se, istovremeno, ne garantuju elementi pravičnog postupka i u ekstremnim slučajevima zaštita od, eventualno, arbitrarnog postupka. Treće, Dom je naglasio da bi morao tumačiti obim zaštite člana 6. EKLJP u svjetlu drugih obaveza strána potpisnica Aneksa 6, posebno onih u vezi sa pravom na pravično suđenje iz člana 14. Međunarodnog pakta o građanskim i političkim pravima, čak i kada je Dom, na osnovu člana II2.b) Aneksa 6, nadležan da štiti prava iz Dodatka uz Aneks 6. samo u vezi sa tvrdnjom o navodnoj diskriminaciji. Međutim, Komitet UN za ljudska prava je protumačio član 14. Međunarodnog pakta o građanskim i političkim pravima u svojoj stalnoj praksi1060 tako da je pojam „građanskopravni“ (suit at law) zahtjev ili obaveza potrebno posmatrati iz ugla prirode konkretnog prava, a ne iz ugla statusa stranke u postupku. Na osnovu ove sudske prakse okončanje radnog odnosa jednog službenika je građanskopravne prirode čak i kada se radi o jednom vatrogascu ili policajcu.1061

U isto vrijeme, a u vezi sa navedenom problematikom, praksa Doma i Ustavnog suda očigledno je bila protivrječna. S obzirom na činjenicu simultanog donošenja odluka, bez uzimanja u obzir odluke druge institucije, te činjenicu da se radi o dva potpuno različita sudska organa, upućivanje na „kasniju“ praksu nema smisla. U svakom slučaju, Ustavnom sudu bi bilo teško, ako ništa drugo onda prema trećem argumentu (Međunarodni pakt o građanskim i političkim pravima), protivrječiti pogotovo što Ustavnom sudu nisu „vezane ruke“ kao što su Domu na osnovu člana II2.b) Aneksa 6.1062

U narednom periodu KLJP pri USBiH ponovo se vratila praksi Pellegrin i principu razgraničenja prema funkcionalnom kriteriju, uzimajući u obzir zadatke i odgovornosti oštećene osobe, izuzimajući u praksi od zaštite člana 6. EKLJP ne samo visokopozicionisane funkcionere i državne službenike, kao, naprimjer, sudije1063 ili ranije službenike javne sigurnosti,1064 već i oficire vojnih snaga1065 ili policajce nižeg ranga.1066

U narednom periodu Ustavni sud nije imao jedinstvenu praksu. Odlukom donesenom u predmetu broj AP 39/03 Ustavni sud je potvrdio zaštitu gotovo svim javnim i privatnim, fizičkim i pravnim subjektima, čak i državi kao pravnom subjektu.1067 Tako su apelacije podnesene zbog povrede prava na pravično suđenje proglašene dopustivim i u slučajevima otkaza radnog odnosa i jednog policijskog komandira,1068 vojnika,1069 kao i javnog tužioca.1070 Ustavni sud je, međutim, suprotno odlučio u postupku imenovanja i razrješenja sudija,1071 u sporu o mandatu jednog vijećnika,1072 kao i sporu o unapređenju službenika ministarstva.1073 Ove apelacije su smatrane nedopustivim. Očigledno je da kod Ustavnog suda BiH ne postoji jasan kriterij za razlikovanje.

Pomoć je došla uvođenjem novije prakse ESLJP. U predmetu Vilho Eskelinen protiv Finske1074 ESLJP je razradio funkcionalni kriterij iz predmeta Pellegrin.

Prema ovoj praksi, zaštitu člana 6. EKLJP, u svakom slučaju, treba da uživaju svi službenici kojima domaći pravni sistem omogućava sudsku zaštitu.1075 Ovakav stav je prihvatio i Ustavni sud.1076

Ustavni sud ima nejedinstvenu praksu i u vezi sa postupcima privatizacije društvene/državne imovine. U predmetu broj AP 365/04 Ustavni sud je odbio da ocijeni postupak, tj. spor o davanju ponude u postupku privatizacije jednog javnog preduzeća kao građanskopravni.1077 Suprotno tome, u predmetu broj AP 1044/04 Ustavni sud je ocijenio izjavljenu apelaciju protiv valjanosti ponude u toku privatizacije javne nekretnine kao dopustivu i donio meritornu odluku u kojoj je ustanovio da je povrijeđen član 6. EKLJP.1078

Jasna sudska praksa nedostaje i u odnosu na izborno pravo. U predmetu broj AP 2679/06 postojao je spor između jedne političke partije i Centralne izborne komisije u smislu dopustivosti kandidata za izbor u državni zakonodavni organ. USBiH je zastupao stav da politička partija učestvuje u izborima po osnovu delegiranja svojih kandidata, tako da se spor mogao okarakterisati kao građanskopravni.1079 Suprotno tome, Ustavni sud je u predmetu broj AP 35/03 zaključio da aktivno i pasivno izborno pravo nemaju građanski karakter, već da su to subjektivna politička prava, zbog čega se član 6. EKLJP ne primjenjuje, nego član 3. DP 1 uz EKLJP.

I izdaci javnopravnog karaktera predstavljaju problem za Ustavni sud. Sigurno je da poreski dug, koji se naplaćuje putem upravnog postupka, ne predstavlja građanskopravnu, već javnopravnu obavezu. Prema tome, u tim slučajevima se ne primjenjuje član 6. EKLJP.1080 U nekim postupcima u vezi sa carinskim obavezama očigledno je da se član 6. EKLJP ne primjenjuje,1081 a u drugim postupcima se, ipak, primjenjuje.1082

Građanskopravna priroda zahtjeva NEGIRANA:

■ Amnestija, zahtjev za;1083

■ Azil;1084

■ Boravak stranaca, odluka o zahtjevu;1085

■ Donacija, pravo na;1086

■ Državljanstvo, pravo na;1087

■ Imunitet, zahtjev na;1088

■ Kredit, jamčenje;1089

■ Odšteta, pravo na određenu visinu;1090

■ Osiguranje dokaza, zahtjev za;1091

■ Penzija, zahtjev za određenu visinu;1092

■ Prijava za posao, spor u vezi sa zakonitosti konkursa za popunu radnog mjesta;1093

■ Priključak za vodu, obaveza da se ukloni protivzakoniti priključak za vodu;1094

■ Privatizacijski proces, metodologija i program privatizacije;1095

■ Protjerivanje stranaca;1096

■ Rad, pravo na;1097

■ Radna dozvola za stranca;1098

■ RTV pretplata, obaveza da se plaća;1099

■ Stan, zahtjev za stavljanje na stambenu listu;1100 zahtjev za dodjelu stana;1101

■ Useljavanje stranca u državu;1102

■ Vlasništvo, zahtjev za povrat zaplijenjene imovine;1103

■ Zapisnik, pravo na utvrđivanje valjanosti.1104

Footnotes

  1.  CH/01/701-D&M, stav 116. u vezi sa ESLJP, Ringeisen protiv Austrije od 16.7.1971. godine, serija A broj 13, stav 94.

  2.  U 65/02, tač. 31. i 33. u vezi sa ESLJP, König protiv Njemačke od 28.6.1978. godine, serija A broj 27, st. 88-90. i 94, kao i Ringeisen protiv Austrije od 16.7.1971. godine, serija A broj 13, stav 94.

  3.  U 65/02, tačka 32.

  4.  Uporedi, U 65/02, tačka 33. sa uputom na praksu ESLJP, La Compte, Van Leuven i De Meyere protiv Belgije od 23.6.1981. godine, serija A broj 43, str. 21, stav 47.

  5.  CH/98/835-D&M, stav 43. u vezi sa ESLJP, Ringeisen protiv Austrije od 16.7.1971. godine, serija A broj 13, stav 94; CH/01/7248-D&M, stav 203. i dalje sa primjerima iz strazburške prakse.

  6.  U 148/03, tačka 49. i dalje.

  7.  Naprimjer, AP 669/03: poreske obaveze; AP 75/03: carinske dažbine.

  8.  CH/01/7979, stav 51. i dalje.

  9.  Pravo na patent (AP 518/04, tačka 23. i dalje); zaštita autorskih prava (AP 1232/05, tačka 32).

  10.  AP 912/04, tačka 23. i dalje.

  11.  CH/00/5134, stav 297; AP 100/04, tačka 31; AP 623/04, tačka 24, AP 93/05, tačka 10. i dalje; prodaja dioničarskog prava: AP 1111/05, tačka 55. i dalje; pravo na pobijanje zaključka skupštine dioničara: AP 640/04, tačka 14.

  12.  CH/01/8507, stav 38; AP 311/04, tačka 31. i dalje; AP 1338/05, tačka 9.

  13.  Dozvola za rad ugostiteljskog objekta: CH/03/14986, stav 12; dozvola za rad privatne stomatološke prakse: AP 220/05, tačka 8. i dalje;

  14.  CH/03/14114, stav 19. i dalje; AP 120/04, tačka 23. i dalje.

  15.  Ukoliko predmetna odluka ima djelovanje na uživanje građanskih prava ili izvršavanje građanskih obaveza (CH/02/8679 et al.-D&M, stav 161. u vezi sa EKomLJP, S. protiv Švicarske od 15.12.1988. godine, broj aplikacije 13325/87, DR 59, str. 257).

  16.  CH/01/7701-D&M, stav 116; implicitno u CH/00/6134-D&M, stav 99. i dalje; vidi, takođe, U 3/01, tačka 25; AP 836/04, tačka 27.

  17.  Prava u postupku dobivanja građevinske dozvole za privatnu ili državnu imovinu (CH/01/7701-D&M, stav 116; implicitno u CH/00/6134-D&M, stav 99. i dalje; vidi, takođe, U 3/01, tačka 25).

  18.  CH/00/4784, stav 27. i dalje; AP 127/02, tačka 15; U 128/03, tačka 27.

  19.  Pravo na imovinu (AP 642/04, tačka 20); privatnog tužioca u postupku vraćanja oduzete, tj. zaplijenjene imovine (implicitno U 3/99); u okvirima izvršnog postupka (AP 914/04, tačka 11).

  20.  U 59/01, U 60/01, U 61/01, AP 963/05, tačka 25. i dalje; AP 322/04, tačka 12.

  21.  Pravo na priključak vode (AP 1071/04, tačka 11. i dalje); pravo na telefonski priključak (AP 21/02, tačka 25).

  22.  AP 644/04, tačka 20; U 8/00.

  23.  U 11/00; AP 483/03, tačka 15.

  24.  U 39/03, tačka 19.

  25.  AP 825/04, tačka 23.

  26.  AP 2363/05, tačka 30.

  27.  AP 72/06, tačka 12. i dalje.

  28.  CH/97/51-D&M, stav 46; CH/02/11114, stav 20. i dalje; AP 71/02, tačka 25. i dalje.

  29.  U 55/01, tačka 24.

  30.  Pravo na pobijanje ugovora (U 109/03, tačka 21); zahtjev po osnovu neosnovanog obogaćenja (AP 334/06, tačka 7. i dalje); pravo na proglašenje ugovora ništavim (AP 1605/05, tačka 30); darovanje (AP 545/03, tačka 19. i dalje; AP 965/04, tačka 18. i dalje); odustajanje od ugovora zbog neispunjenja ugovornih obaveza (AP 227/04, tačka 16. i dalje); obaveze iz ugovora o snabdijevanju strujom (U 17/00, tačka 26).

  31.  Pravo na ponavljanje akademske studijske godine (AP 585/05, tačka 36. i dalje, tačka 48).

  32.  AP 83/03, tačka 20. i dalje; AP 346/04, tačka 23.

  33.  CH/01/7248-D&M, st. 206-208; CH/01/8590 et al.-D&M, stav 59.

  34.  Nezavisno od toga kako se taj zahtjev reguliše u domaćem zakonodavstvu ili nezavisno od institucije koja o tom zahtjevu odlučuje (CH/99/1838 et al.-D&M, stav 117. u vezi sa ESLJP, Georgiadis protiv Grčke od 29.5.1997. godine, Izvještaji 1997. III, stav 35. i dalje).

  35.  Pravo na odštetu oštećenog u krivičnom postupku, ukoliko je odluka u krivičnom postupku odlučujuća za naknadni postupak utvrđivanja zahtjeva za odštetu, kao građanskog prava (CH/02/8667-D&M, stav 67. u vezi sa ESLJP, Acquaviva protiv Francuske od 21.11.1995. godine, serija A broj 333-A; Moreira de Azevedo protiv Portugala od 23.10.1990. godine, serija A broj 189).

  36.  CH/01/7309, stav 14. i dalje.

  37.  CH/02/12546, stav 33. i dalje; CH/02/12389, stav 13.

  38.  U 5/00; U 7/00; U 7/01, tačka 19; takođe, uprkos javnopravnim elementima: U 53/02, tačka 20. i dalje u vezi sa ESLJP, Kerojärvi protiv Finske od 15.7.1995. godine, stav 36; U 66/03, tačka 24.

  39.  Pravo na visinu prijevremene penzije (U 35/03, tačka 31. i dalje); pravo na isplatu dijela prijevremene penzije u skladu sa međudržavnim ugovorom (AP 830/04, tačka 20. i dalje).

  40.  Zahtjevi iz prava na starosnu penziju (U 5/00; U 7/00; U 7/01, tačka 19; takođe, uprkos javnopravnim elementima: U 53/02, tačka 20. i dalje u vezi sa ESLJP, Kerojärvi protiv Finske od 15.7.1995. godine, stav 36; CH/01/7635, stav 33. i dalje); pravo na visinu penzije (AP 1080/04, tačka 20); pravo na starosnu penziju u skladu sa zakonskim propisima u vrijeme sticanja prava na penziju (AP 1028/04, tačka 22. i dalje).

  41.  Penzija koja se mora isplaćivati u domovini (CH/018518, st. 2, 9); određivanje visine penzije kada je jedan dio penzionog osiguranja ostvaren u zemlji (CH/00/5764, stav 19. i dalje).

  42.  Pravo na posjed (AP 2348/05, tačka 27. i dalje).

  43.  Procesna prava (CH/01/7701-D&M, stav 116; implicitno u CH/00/6134-D&M, stav 99. i dalje; vidi, takođe, U 3/01, tačka 25; AP 558/04, tačka 18. i dalje; AP 1294/05, tačka 10).

  44.  Pravo na parnični postupak povodom tužbe za naknadu štete oštećenog čak i pod uslovom da je pravosnažno okončani krivični postupak ponovo otvoren povodom vanrednog pravnog lijeka (AP 691/04, tačka 22. i dalje).

  45.  Pravo na utvrđivanje radnog vremena (CH/99/1427, stav 12; u vojsci: AP 963/04, tačka 39. i dalje).

  46.  Zakonitost okončanja radnog odnosa (AP 2144/05, tačka 26); djelimična radna nesposobnost (U 8/00); pobijanje općih akata, kojima se uređuju pitanja iz radnog odnosa (CH/99/2763); isplata naknada za rad (AP 2367/06, tačka 13); isplata naknade troškova prevoza (AP 731/04, tačka 18. i dalje); isplata naknada za rad za vrijeme bolovanja (AP 397/04, tačka 20) ili za vrijeme trajanja statusa „čekanja posla“ (AP 452/04, tačka 24).

  47.  AP 346/04, tačka 23.

  48.  AP 1205/05, tačka 8. i dalje. 1037 AP 1180/05, tačka 19.

  49.  AP 1150/05, tačka 7. i dalje. 1039 AP 289/04, tačka 26.

  50.  Spor o pravu na stan po osnovu stambene liste (CH/01/7464, stav 14. i dalje); pravo na stavljanje na stambenu listu preduzeća (U 70/03, tačka 23).

  51.  Pravo na poštivanje doma (expliciteu U 6/98, U 2/99, U 3/99, U 6/00, U 7/00, U 15/00, U 22/01, tačka 35, AP 645/04, tačka 22; CH/97/46-M, stav 63. u vezi sa ESLJP, Gillow protiv Ujedinjenog Kraljevstva od 24.11.1986. godine, serija A broj 109, stav 68); pravo na ponovno zaključenje ugovora o stanu, ako je ugovor ex legeproglašen ništavim (AP 510/04, tačka 20. i dalje).

  52.  Naknada za troškove odvoza smeća (AP 1/03, tačka 26; AP 116/02, tačka 24); obaveze iz ugovora o snabdijevanju strujom (U 17/00, tačka 26).

  53.  Kao što je pitanje da li je određena osoba u radnom odnosu ili je stavljena na „čekanje posla“, ili ima pravo na otpremninu (CH/99/2743-D&M, stav 51. i dalje). 1044 Šteta koja nastupa uslijed smrti srodnika (AP 289/03, tačka 25. i dalje); zbog izgubljenog vlasništva (CH/99/2150-R, stav 95. u vezi sa ESLJP, Acquaviva protiv Francuske od 21.11.1995. godine, serija A broj 333, st. 45-48; AP 102/03, tačka 22); protiv države (U 18/00, tačka 24. i dalje); protiv osiguravajućeg društva (U 23/00; AP 1115/04, tačka 29); zbog korištenja tuđih nekretnina (AP 490/05, tačka 33); zbog korištenja i oduzimanja imovine u vojne svrhe za vrijeme rata (CH/98/166-D&M, stav 68; CH/01/8529, stav 53; CH/02/12468 et al., stav 138), za investicije u nekretnine (AP 1193/05, tačka 17); zbog protivzakonitog oduzimanja slobode (CH/99/1838 et al.-D&M, stav 117); u krivičnom postupku (AP 972/04, tačka 21; AP 691/04, tačka 22. i dalje).

  54.  CH/02/12468 et al., stav 115. i dalje; CH/00/3615, st. 196, 210, 217.

  55.  U građanskom postupku: (U 65/01, tačka 33; AP 950/05, tačka 22; AP 311/03, tačka 20; AP 189/02, tačka 25); u krivičnom postupku (AP 807/04, tačka 19. i dalje; AP 886/06, tačka 6. i dalje); u izvršnom postupku (AP 128/06, tačka 22).

  56.  AP 2706/06, tačka 41; vidi, međutim, prijašnju praksu: AP 1509/05, tačka 8. 1048 AP 869/04, tačka 30.

  57.  CH/98/681-D, stav 14. u vezi sa ESLJP, Neigel protiv Francuske od 17.3.1997. godine, Izvještaji 1997-II, stav 43; Huber protiv Francuske od 19.2.1998. godine, serija A broj 188, stav 36.

  58.  CH/98/681-D, stav 14. u vezi sa ESLJP, De Santa protiv Italije od 2.9.1997. godine, Izvještaji 1997-V, stav 18; Francesco Lombardo protiv Italije od 26.11.1992. godine, serija A broj 249-B, stav 17; Massa protiv Italije od 24.8.1993. godine, stav 26; Nicodemo protiv Italije od 2.9.1997. godine, Izvještaji 1997-V, stav 18; kao i CH/98/1599-D, stav 7.

  59.  U 58/01, tačka 24.

  60.  U 39/00, tačka 20. i dalje; U 58/01, tačka 25; i CH/97/76-D&M, stav 96, CH/01/6796-D, stav 19. u vezi sa ESLJP, Pellegrin protiv Francuske od 8.12.1999. godine, broj aplikacije 28541/95, Zbirka odluka ESLJP 1999-VIII, st. 64-67; kao i CH/98/1309 et al.-D&M, stav 138.

  61.  U 58/01, tačka 26.

  62.  U 58/01 tačka 27. i dalje.

  63.  Tačka 28.

  64.  U 64/01, tačka 46.

  65.  Uporedi, naprimjer, CH/02/10476-D u vezi sa problemom decertifikovanja policajaca koje je izvršio IPTF.

  66.  CH/99/3375-D&M, stav 64; uporedi, takođe, CH/02/12470-D&M, stav 96: član 6. stav 1. nije primjenjiv na visokopozicionisano vojno lice.

  67.  Zbog istog razloga i ESLJP, u predmetu Delcourt protiv Belgije (od 17.1.1970. godine, serija A broj 11), proširio je važenje prava na pravično suđenje i na žalbene postupke. Na osnovu ovog obrazloženja Dom je u predmetu Ivanović proširio garancije člana 6. EKLJP i na postupak povodom zahtjeva za obnavljanje krivičnog postupka.

  68.  Muñoz Hermoza protiv Perua, aplikacija broj 203/1986 od 4.11.1998. godine, i Casanovas protiv Francuske od 10.8.1994. godine, aplikacija broj 441/1990, CCPR/C/51/D/441/1990.

  69.  CH/99/3375-D&M, st. 52-64.

  70.  Uporedi: „b. Ne/ograničena primjenjivost sporazumâ iz Aneksa I uz Ustav BiH“, str. 143. i dalje.

  71.  CH/03/14599, stav 22; CH/02/8750, stav 11. i dalje; CH/02/10569, stav 15.

  72.  CH/02/9412, stav 22. i dalje.

  73.  CH/99/2503, stav 11. i dalje.

  74.  CH/00/4636, stav 8. i dalje.

  75.  Stav 12. i dalje.

  76.  AP 233/03, tačka 18. i dalje.

  77.  AP 2467/05, tačka 12. i dalje.

  78.  AP 2347/06, tačka 14.

  79.  U 104/03, tačka 21. i dalje; AP 121/04, tačka 10; AP 700/05, tačka 8; AP 422/04, tačka 10.

  80.  AP 947/05, tačka 5. i dalje.

  81.  AP 156/05, tačka 8.

  82.  Od 19.4.2007. godine, aplikacija broj 63235/00.

  83.  Stav 42. i dalje.

  84.  Vidi, naprimjer, noviju praksu iz predmeta broj AP 2231/06 od 23. i 24.11.2007. godine, tač. 10-13.

  85.  Tačka 23.

  86.  Tač. 14, 16. i dalje.

  87.  Tačka 21.

  88.  AP 669/03, tačka 8; AP 285/03, tačka 8; U 27/01, tačka 31. u vezi sa ESLJP, Ferrazzini protiv Italije od 12.7.2001. godine, Zbirka odluka ESLJP 2001-VII.

  89.  AP 75/03, tačka 21; U 47/02, tač. 29, 38; U 63/02, tačka 38.

  90.  AP 870/04, tačka 26: povrat viška plaćenih carinskih obaveza; U 46/03, tačka 25. i dalje; U 148/03, tačka 41. i dalje: povrat carinskih poreza.

  91.  CH/02/8724, stav 7; CH/02/13640, stav 7; CH/03/15183, stav 9. i dalje.

  92.  AP 1788/05, tačka 36.

  93.  CH/03/14212-D&M, stav 57. u vezi sa ESLJP, Maaouia protiv Francuske od 5.10.2000. godine, Zbirka odluka ESLJP 2000-X, st. 38-41, i Mamatkulov et al. protiv Turske od 6.2.2003. godine, stav 80. i dalje; AP 244/05, stav 6. i dalje; AP 1189/05, stav 6. i dalje.

  94.  AP 1118/04, tačka 4.

  95.  CH/02/8961, stav 87. i dalje; CH/02/11179, stav 7; CH/01/7382, stav 11.

  96.  CH/03/14958, stav 18. i dalje.

  97.  Jamčenje kredita: CH/02/8754, stav 13; pobijanje dodjeljivanja kredita trećoj osobi: AP 862/04, tačka 11. i dalje.

  98.  AP 211/05, tačka 16. Ova praksa je upitna s obzirom na to da Ustavni sud smatra da je sam zahtjev za odštetu građanskopravne prirode u smislu člana 6. stav 1. EKLJP (vidi o tome gore).

  99.  AP 1029/04, tačka 7.

  100.  CH/00/5901, stav 12. i dalje.

  101.  AP 1929/05, tačka 6.

  102.  AP 1071/04, tačka 11. i dalje.

  103.  AP 2618/05, tačka 9.

  104.  CH/03/14212-D&M, stav 57. u vezi sa ESLJP, Maaouia protiv Francuske od 5.10.2000. godine, Zbirka odluka ESLJP 2000-X, st. 38-41, i Mamatkulov et al. protiv Turske od 6.2.2003. godine, stav 80. i dalje.

  105.  AP 682/04, tačka 6.

  106.  AP 1427/05, tačka 9.

  107.  AP 1175/06, tačka 5.

  108.  CH/00/7018, stav 10.

  109.  CH/03/13640, stav 10; CH/03/14991, stav 15.

  110.  CH/03/14212-D&M, stav 57. u vezi sa ESLJP, Maaouia protiv Francuske od 5.10.2000. godine, Zbirka odluka ESLJP 2000-X, st. 38-41, i Mamatkulov et al. protiv Turske od 6.2.2003. godine, stav 80. i dalje.

  111.  AP 393/04, tačka 17.

  112.  CH/02/12380, stav 13.

Traži odluku US

Share this page
This site is registered on wpml.org as a development site. Switch to a production site key to remove this banner.